vrijdag 12 december 2014

Waarom we oliebollen eten met oud&nieuw en geen tomaten

Elk land kent zijn eigen jaarlijkse traditie. Die tradities worden bijna altijd gevierd met eten. In de Verenigde Staten en Canada vieren ze Thanksgiving met kalkoen en in Nederland vieren we oud&nieuw met oliebollen. Maar wat wordt er eigelijk gevierd? En waarom wordt het gevierd met eten? 

Pasen: Met Pasen vieren we dat Jezus is opgestaan uit de dood na de derde dag van zijn kruisiging. Pasen is officieel een christelijk feest maar wordt ook door heel veel niet gelovige gevierd. Vaak gaat het hele gezin samen aan tafel voor een Paasontbijt of paasbrunch waar natuurlijk alles om eten draait. Echt kenmerkend voor Pasen zijn chocolade Paaseieren, gekookte eieren en Paasbrood. Maar waarom eieren? Als kippen in hun natuurlijke leefomgeving rond scharellen leggen ze geen eieren in de winter. Als de dagen weer langer worden beginnen ze daar weer mee, en dat is precies na de Vastentijd (met vasten mochten christelijke 40 dagen geen vlees of zuivelproducten eten). Na de Vastentijd begonnen de eieren zich op te stapelen en was het een genot om ze weer te mogen eten.



Sint-Maarten: Wordt niet overal gevierd en is minder bekend. Kinderen gaan met lampionnen langs de deur en zingen dan een liedje waar ze een snoepje voor krijgen. De meningen zijn verdeeld over de oorsprong. Het zou ooit begonnen zijn als een bedelfeest, die vroeger nodig waren in de wintertijd voor de arme mensen. Mensen gingen toen langs de deuren om eten te vragen om te overwinteren.

Sinterklaas: Sinterklaas is een eeuwen oude legende. Hij was een echte kindervriend. Zo zou hij drie scholieren, die door een herbergier gedood waren, weer tot leven hebben gebracht, gaf hij drie arme dochters geld zodat ze konden trouwen en behoede hij een kind in bad zodat hij niet zou verbranden. Sinterklaas beloont ijverige kinderen door snoepgoed te geven. Echt kenmerkend voor Sinterklaas zijn chocolade letters, pepernoten, taai taai poppen, speculaas poppen, banket/amandel staaf, marsepein en schuimpjes. Er gaan verschillende verhalen rond hoe de traditie van snoepgoed bij Sinterklaas is ontstaan. Het ene verhaal zegt dat er gestrooid word met snoepgoed omdat in december de boeren hun akkers met zaad bestrooien. Een vruchtbaarheid ritueel. Een ander verhaal zegt dat Sinterklaas niet alleen een kindervriend was maar ook een koppelaar. Als je iemand vrijerspop van speculaas op marsepein gaf, liet je zien dat je van de ander hield.

Oud&nieuw: Met oud&nieuw sluiten we het oude jaar af en vieren we dat het nieuwe jaar er aankomt. Naast vuurwerk horen oliebollen en appelbeignets met lekker veel poedersuiker echt bij oud&nieuw. Vroeger was de winter een moeilijke tijd, omdat eten niet goed bewaard kon worden. Arme mensen gingen langs de deuren om fijne kerstdagen en gelukkig nieuwjaar te wensen. Dan kregen ze een oliebol of een plak kerstbrood. Het voordeel van oliebollen is dat ze gemaakt zijn van ingrediënten die in de winter wel goed blijven en een goede bodem leggen.

Geboorte: Met een geboorte vieren we (natuurlijk) dat er een baby ter wereld is gekomen. Het bezoek wat komt kijken naar de baby krijgt beschuit met muisjes. Als het een jongen is, blauwe muisjes, als het een meisje is, roze muisjes. Al in de middeleeuwen was het al een traditie dat de moeder en de kraamvisite getrakteerd werd. Het krijgen van een kind was in die tijd gevaarlijk waardoor het flink gevierd werd. Anijs (waar de muisjes van zijn gemaakt) zou geneeskrachtige eigenschappen bevatten.

Over twee weken is het alweer Kerstmis, ook een traditie waar veel gegeten word. Ik kijk altijd weer uit naar de Kersttijd. Als Sinterklaas voorbij is wil ik het liefst meteen een kerstboom in huis. De lichtjes geven een gezellig sfeer in huis. Met Kerst vieren we de geboorte van Jezus Christus. Verschillende elementen in de manier waarop we Kerst vieren komen voort uit voorchristelijke en Germaanse tradities. Zo beeld de kerststal het kerstverhaal uit en de kerstboom is een vruchtbaarheidssymbool. Kenmerkend voor kerst is kerstbrood, kerstkransjes, tulband (cake) en wild zoals konijn of kalkoen. Waarom we met kerst zoveel eten is me niet helemaal duidelijk. Waarschijnlijk omdat er bij feestjes altijd eten is. De traditie om kalkoen te eten is over gewaaid uit de Verenigde Staten met Thanksgiving.

Liefs,
Daphne

Geen opmerkingen:

Een reactie posten